Gradówka - przyczyny, objawy, leczenie

Gradówka na oku jest jednym z najpopularniejszych schorzeń okulistycznych. Charakteryzuje się guzkami niewielkich rozmiarów, które w dużym stopniu zaburzają prawidłowe widzenie. Nieleczona gradówka oka może wiązać się z poważnymi konsekwencjami, dlatego nie można jej bagatelizować. Przedstawiamy, czym dokładnie jest gradówka na oku, a także jak wygląda jej usunięcie.

Jak wygląda i powstaje gradówka na oku?

Gradówkę oka można rozpoznać po zgrubieniu lub powstaniu niewielkiego guzka, który mierzy od 2 do 8 mm. Jest wypełniona przez ropną masę zabarwioną krwią, dlatego posiada czerwono-żółty kolor. Najczęściej pojawia się na brzegu  powiek, zarówno na dolnej powiece, jak i górnej powiece tuż nad linią rzęs. Przyczyny powstawania gradówki należy upatrywać w niedrożności gruczołów Meiboma, które znajdują się tuż nad powieką. Rolą gruczołów Meiboma jest wytwarzanie oleistego płynu, który odpowiada za ochronę oka. Umożliwia szczelne zamykanie powiek w trakcie snu i pozwala utrzymać poziom właściwego nawilżenia. Zatkanie ujścia gruczołu doprowadza do nagromadzenia się łoju – w konsekwencji dochodzi do rozwoju stanu zapalnego tkanek oczodołu. W pierwszej kolejności występuje obrzęk powieki i pojawia się lekki ból. Po upływie kilku dni rozwija się gradówka na oku.

Gradówka po wewnętrznej stronie występuje od noszenia soczewek kontaktowych. Może rozwinąć się u osób, które mają łojotokowe zapalenie skóry lub trądzik różowaty. Spowodowana może być również przez zakażenie bakteriami gronkowca. Niedoleczony lub zbagatelizowany jęczmień także może być powodem rozwoju gradówki. Na rozwój szczególnie narażone są osoby, które rzadko mrugają, ponieważ nienawilżone oczy powodują świąd, dlatego o wiele częściej są przecierane. Wówczas nietrudno o zakażenie bakteryjne.

Objawy gradówki na górnej i dolnej powiece

Objawy gradówki są dość charakterystyczne, a co za tym idzie – łatwe do rozpoznania. O tym, że gradówka powstaje, może świadczyć delikatne zgrubienie powieki. W pierwszej fazie nie występują żadne dolegliwości bólowe. Później powstaje białawy guzek. Postępujący stan zapalny sprawia, że okolice zmiany stają się zaczerwienione. Wraz z rozwojem choroby następuje nasilenie dolegliwości bólowych i może mieć miejsce zmiana ostrości widzenia.

Rozpoznanie gradówki na oku

Okuliści nie mają problemów z rozpoznaniem gradówki na oku. W celu wdrożenia odpowiedniego leczenia wykonywane jest badanie oka w lampie szczelinowej i przeprowadzany jest wywiad, z którego wyciągane są objawy i potencjalne przyczyny powstawania. Na tej podstawie stawiana jest diagnoza i dobierana metoda leczenia. W trakcie wizyty określany jest także stopień zaawansowania choroby. Specjalista sprawdza, czy gradówka występuje na dolnej, czy górnej powiece. Dodatkowo określa, czy nie doszło do stanu zapalnego w obrębie tkanek oczodołu. Okulista weryfikuje również, czy nie występują choroby współistniejące, np. trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry lub schorzenia ogólnoustrojowe.

Czy gradówka na oku jest zaraźliwa?

W dominującej ilości przypadków gradówka na oku spowodowana jest przez bakterie gronkowca. Ten rodzaj bakterii charakteryzuje się łatwością przenoszenia, dlatego gradówka na oku jest zaraźliwa i może być przenoszona pomiędzy ludźmi. W rezultacie przestrzeganie codziennej higieny oka może zminimalizować ryzyko rozwoju gradówki. Przede wszystkim należy unikać dotykania okolic oczu brudnymi rękami – w razie potrzeby lepiej sprawdza się regularne przepłukiwanie oczu. Należy także zrezygnować ze współdzielenia kosmetyków, np. tuszu do rzęs lub cieni do powiek. Konieczne jest dokładne zmywanie makijażu każdego dnia i zrezygnowanie ze stosowania uczulających kosmetyków.

Czy gradówkę można wydusić?

Wiele osób decyduje się na leczenie gradówki domowym sposobem poprzez jej wyduszenie, ponieważ przybiera postać małego guzka z ropną końcówką. Takie samodzielne leczenie gradówki jest bardzo złym pomysłem i może doprowadzić do konieczności dalszego leczenia. Próby usunięcia gradówki mogą doprowadzić do poszerzenia stanu zapalnego i powstania blizny. Jednocześnie może przerodzić się w przewlekłe zapalenie, co wydłuża okres leczenia. Zatem w przypadku leczenia gradówki lepiej wykorzystać poniżej wymienione metody leczenia.

Leczenie gradówki oka

Powstanie stanu zapalnego w obrębie powieki często zwiastuje rozwój gradówki. W pierwszej kolejności można wykorzystać domowe metody leczenia gradówki, które umożliwiają uzyskanie oczekiwanych rezultatów – tym samym leczenie chirurgiczne może stanowić ostateczność. Należy pamiętać, że objawy gradówki nie znikną w ciągu jednego dnia. Doraźną pomoc przynoszą ciepłe okłady i masaże powiek. Ciepło niweluje zastój wydzieliny, co pozwala na jej odpływ. Oddziaływanie w pierwszym etapie, kiedy dochodzi do zalegającej wydzieliny, pozwala uniknąć rozwoju stanu zapalnego.

W domowym zaciszu polecane jest stosowanie ciepłych kompresów. Do ich stworzenia zalecane jest wykorzystanie czystej gazy lub specjalnych kompresów dopuszczonych do użytkowania w obrębie części oka. Kompresy powinny być zamoczone, a następnie odciśnięte w naparze z rumianku, zielonej herbaty lub świeżej pietruszki. Ciepłe okłady należy łączyć z masowaniem powieki, na której rozwinęła się gradówka. Systematyczne uciskanie ułatwia odetkanie gruczołu – zalegająca wydzielina szybciej spływa. Każdorazowo, robiąc cokolwiek w okolicach oczu, należy zadbać o czyste ręce. Ruchy powinny być ukierunkowane w stronę szpary powiekowej, aby wydzielina była przesuwana w stronę ujścia.

W przypadku, gdy gradówka na oku nie ustępuje samoistnie pomimo podjętego leczenia przez około 14 dni, to należy niezwłocznie udać się do specjalisty. Lekarz może wówczas zalecić stosowanie maści, która zawiera sterydy. W niektórych przypadkach możliwa jest kuracja z doustnym antybiotykiem. Ostatnia ewentualność to chirurgiczne usunięcie, jednak zabieg chirurgiczny należy przeprowadzić wyłącznie, gdy poprzednie metody leczenia zawiodły. Sprawdź naszą poradnię okulistyczną w Warszawie.

Chirurgiczne usunięcie w znieczuleniu miejscowym

Jeżeli wszystkie domowe sposoby leczenia nie przyniosły oczekiwanych efektów, a dodatkowo sposoby rekomendowane przez lekarza nie doprowadziły do poprawy stanu, to specjalista ma możliwość zadecydowania o zabiegu chirurgicznym. Ten zabieg usunięcia gradówki nie jest skomplikowany. Przebiega w znieczuleniu miejscowym. Odbywa się w ramach chirurgii jednego dnia i długość jego trwania nie przekracza 20 minut. Zakres podjętych w trakcie zabiegu czynności uzależniony jest od wielkości zmiany chorobowej. W przypadku małych zmian, usunięcie wydzieliny jest proste i jednocześnie występuje bardzo małe ryzyko naruszenia sąsiednich, zdrowych komórek.

Kiedy gradówka osiągnie większe rozmiary, zabieg chirurgiczny może być nieco bardziej skomplikowany. Lekarz musi odwinąć powiekę i naciąć ją od wewnętrznej strony. Tylko tak może usunąć nadmiar wydzieliny. Po zabiegu rana bardzo szybko się goi i nie pozostawia po sobie widocznych blizn.

W przypadku, gdy zmiana rozwija się na powiece górnej, to powstająca po zabiegu tymczasowa blizna może powodować dyskomfort. Chirurgiczny zabieg usunięcia gradówki zdarza się bardzo rzadko – około 5% przypadków.

Powikłania po nieleczonej gradówce

Zbagatelizowana gradówka oka może nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Utrzymujący się stan zapalny w obrębie oka, może powodować uciskanie rogówki, co w rezultacie może doprowadzić do rozwoju astygmatyzmu i trwałych zaburzeń widzenia.

Osoby posiadające tendencje do powstawania brodawek na oku, powinny mieć przeprowadzoną szerszą diagnostykę, aby wykluczyć inne choroby.

Na czas leczenia należy zrezygnować z noszenia soczewek kontaktowych. Po jego zakończeniu należy wymienić soczewki na nowe, a jednocześnie wymienić kosmetyki i pędzle wykorzystywane w makijażu oka, ponieważ to one mogły stanowić źródło choroby.

Zapobieganie gradówce oka

Chcąc uniknąć rozwoju gradówki na oku, należy w szczególności dbać o prawidłową higienę oka. Przed zmianą soczewek należy dokładnie umyć ręce. Należy rygorystycznie przestrzegać zaleceń producenta w tej materii, a także nie przekraczać zalecanego czasu noszenia. Dla oka kluczowa jest odpowiednia ilość snu, która pozwala na regenerację i jednocześnie umożliwia nawilżenie oka. Należy ograniczać czas spędzony przed komputerem. Równolegle kobiety powinny dbać o dokładny demakijaż oka. Niedopuszczalne jest stosowanie kosmetyków innych osób, a także tych po terminie ważności.